Kościoły i cmentarze w Zielonej Górze, część 1

Wrzesień 30, 2016 o 09:01

zielona-gora-wiezePolska jest krajem, w którym ponad 90 procent obywateli wyznaje religię rzysmkokatolicką. Nie inaczej jest w Zielonej Górze. Generalnie religia rzymskokatolicka była obecna w historii Polski w sposób znaczący, odciskając swe piętno nie tylko na różnych wydarzeniach polityczno-gospodarczych, ale także miała ogromny wpływ na kształtowanie się urbanistyki miast oraz wsi. Przez długi czas, w zasadzie do początków XX wieku, kościoły, a dokładnie ich wieże, były najczęściej najwyższymi budowlami w miastach oraz wsiach. Nic więc dziwnego, że przez zawieruchę dziejową te budowle często wychodziły w miarę obronną ręką w porównaniu z innymi cywilnymi budowlami – budynkami mieszkalnymi, fabrykami, urzędami, etc.
Podobnie jak na terenie całej Polski, tak i w Zielonej Górze można podziwiać zachowane budowle sakralne oraz nekropolie. Kościoły miały być budowlami wznoszonymi dla Boga, więc ich kunszt zwykle jest dość wystawny, odpowiedni do epoki, w której budowla powstawała. To także doskonały przegląd trendów architektonicznych oraz rozwiązań inżynieryjnych, jakie panowały w danym okresie.zielona-gora-oltarz
Jednym z najstarszych kościołów w Zielonej Górze był Kościół św. Jana Chrzciciela. Jego powstanie ostrożnie szacuje się na XII wiek, kiedy to po prawobrzeżnej części wsi miała powstać ta budowla z kamienia i drewna. Kościół ponoć miał dzwon, a jego patronem był święty Jan Chrzciciel, pierwszy patron Śląska. W 1582 roku kościół uległ pożarowi, który strawił dużą część miasta. Po trzydziestu kilku latach kościół został odbudowany przez katolików. W 1623 roku wstawiono do niego ambonę z kościoła świętej Jadwigi, który wówczas wykorzystywany był przez luteran. Kościół ostatecznie spłonął w 1652 roku i już nigdy nie został odbudowany. Obok kościoła znajdował się parafialny cmentarz, który w zapiskach kronik pojawia się pod nazwą Gottes Acker, czyli Pole Boże. kosciolTeren ten najprawdopodobniej był wykorzystywany przez kolejne lata jako cmentarz dla chorych na dżumę (coemeterium pestiferorum). Zachowany mur przy ulicy Podgórnej może być pozostałością po tymże cmentarzu, choć prowadzone badania archeologiczne ani nie potwierdziły, ani nie zaprzeczyły tej teorii.
Najstarszym kościołem w Zielonej Górze, który zachował się do dnia dzisiejszego, jest konkatedra św. Jadwigi Śląskiej. Został on ufundowany przez księcia Konrada I głogowskiego, który postawił go dla swojej babki. Budowa zakończyła się w 1294 roku, jednak nie dożył jej fundator. Inwestycję skończył jego syn, Henryk Głogowczyk, a książę został pochowany w świątyni. Przy kościele zlokalizowany był cmentarz, który był najstarszą nekropolią w obrębie XIV-wiecznych murów miasta. Obecnie nie wiele z niego zostało – kilka tablic wmurowanych w wewnętrzną i zewnętrzną ścianę kościoła, a także pozostały, stary drzewostan – aleja głogowa. Cmentarz swoją funkcję przestał pełnić w XV wieku z powodu braku miejsca na kolejne groby.